IPO vốn là thuật ngữ không mấy xa lạ trên thị trường tài chính, chứng khoán. Thế nhưng IPO là gì? Và các thông tin liên quan đến IPO không phải ai cũng biết. Vậy nên hôm nay góc tư vấn của BANKTOP sẽ được dành riêng để giải mã một số câu hỏi về IPO đến bạn đọc.
Toc
Xem thêm:
IPO là gì?
IPO được hiểu đầy đủ là “Initial Public Offering”. Tiếng Việt bạn có hiểu đúng chuẩn: “Phát hành lần đầu ra công chúng”. Theo đó bản chất của IPO chính là một hoạt động được phát hành, giới thiệu từ công ty ra đại chúng lần đầu tiên để huy động vốn.
Chính xác hơn IPO là thuật ngữ dùng biểu thị hình thức huy động vốn rộng ra của công ty từ công chúng. Song mấu chốt của hình thức này huy động này thông qua việc phát hành cổ phiếu lần đầu rồi đưa lên sàn chứng khoán. Trong đó công chúng ở đây có thể hiểu là các nhà đầu tư sẵn sàng mua cổ phiếu của công ty trên sàn chứng khoán.
Sau khi hoàn tất IPO, doanh nghiệp đó sẽ chính thức trở thành một công ty cổ phần với vốn góp từ đại chúng.
Có rất nhiều cách để doanh nghiệp thực hiện IPO. Có thể kể đến một số IPO thường được doanh nghiệp thực hiện như:
- Cổ phiếu
- Chứng quyền
Xem thêm: CIO là gì?
Tại sao các công ty cần IPO?
Các công ty thực hiện IPO với mục đích “sâu xa” là huy động nguồn vốn. Do đó có thể kết luận nếu một công ty cần mở rộng kinh doanh sẽ gia tăng nguồn vốn bằng cách thực hiện IPO. Như ghi nhận IPO không chỉ mang đến hiệu quả huy động vốn cao mà còn “giành chiến thắng” về thời gian. Theo đó sau khi cổ phiếu lên sàn thì công ty phát hành sẽ nhanh chóng huy động thành công vốn đầu tư.
Đặc biệt các công ty luôn chọn IPO bởi lẽ hoạt động này còn mang đến rất nhiều những lợi ích hấp dẫn khác. Chẳng hạn điển hình như:
- IPO giúp công ty tăng vị thế, giá trị của mình trên thị trường. Từ đó tạo dựng niềm tin uy tín với đối tác, chủ đầu tư
- IPO mang đến lợi thể cho công ty trong quá trình huy động vốn về sau để phát triển
- IPO giúp thu hút nhân viên, nhà lãnh đạo tài năng về cho công ty. Riêng đội ngũ cán bộ hiện hữu có thể sẽ được tặng cổ phiếu để thúc đẩy tinh thần, hiệu quả làm việc
- IPO có thể giúp đơn giản hóa hoạt động mua bán, sáp nhập
Tuy nhiên bạn lưu ý khi công ty IPO đồng nghĩa cũng sẽ có thể đối mặt với các rủi ro. Trong đó những vấn đề “quan ngại” nhất:
- Công ty phải chịu tốn kém chi phí cho hoạt động IPO
- Công ty có thể sẽ phải đối mặt với áp lực cho việc duy trì sự tăng trưởng
- Công ty có thể bị lộ các thông tin “quan trọng” khi lên sàn
- ….
Tìm hiểu ebitda là gì?
Triển khai IPO có rủi ro không?
Chắc chắc là có, bên cạnh những lợi ích thì việc triển khai IPO cũng tồn tại một số rủi ro như:
- Việc minh bạch thông tin một cách tối đa khiến công ty khó kiểm soát toàn bộ thông tin đưa ra công chúng và những hệ lụy về giá trị thông tin.
- Áp lực duy trì tăng trưởng của công ty sẽ tăng cao trước nguồn đầu tư từ thị trường và các cổ đông.
- Chi phí phát sinh tăng cao, bao gồm phí phát hành, trung gian, kế toán, tư vấn, ngân hàng đầu tư…
- Chia sẻ và mất dần quyền kiểm soát hoạt động của công ty phải thông qua biểu quyết từ các cổ đông.
- Hội đồng quản trị và các nhà điều hành công ty phải chịu nhiều trách nhiệm về pháp luật, các quy định, báo cáo trước công chúng…
Các công ty để thực hiện hoạt động IPO trên sàn chứng khoán cần điều kiện gì?
Các công ty trong quá trình mở rộng kinh doanh thì việc phát hành IPO là rất cần thiết. Tuy nhiên không phải công ty nào cũng được phát hành IPO. Thay vào đó việc phát phát IPO của công ty cần đảm bảo các điều kiện theo quy định hiện hành. Để các doanh nghiệp có thể thực hiện IPO trên sàn chứng khoán Việt Nam, theo luật chứng khoán năm 2019 có quy định rõ:
“Cổ phiếu của các doanh nghiệp trong lần đầu tiên được phát hành ra công chúng phải được thực hiện thông qua các phương tiện truyền thông, phương tiện thông tin đại chúng, bao gồm cả Internet.”
Bên cạnh đó, điều kiện để IPO yêu cầu các doanh nghiệp cần đáp ứng đủ các điều kiện sau:
Cụ thể điều kiện phát hành IPO là gì bạn có thể cập nhật chi tiết như sau:
- Vốn điều lệ: Tính theo giá trị trên sổ kế toán, tại thời điểm đăng ký IPO, doanh nghiệp phải có mức vốn điều lệ trên 30 tỷ đồng.
- Kết quả hoạt động kinh doanh: Trong 2 năm liên tục trước thời điểm đăng ký IPO, doanh nghiệp hoạt động phải có lợi nhuận và không có lỗ lũy kế.
- Có phương án hoạt động cụ thể: Doanh nghiệp cần phải cung cấp được phương án phát hành và sử dụng nguồn vốn thu được sau khi chào bán lượng cổ phiếu được các cổ đông thông qua.
- Tỷ lệ số cổ phiếu có quyền biểu quyết: Theo quy định, tỷ lệ số cổ phiếu được quyền biểu quyết, được phát hành cần bán được cho hơn 100 nhà đầu tư không phải là những cổ đông lớn trong doanh nghiệp, là trên 15%. Trong trường hợp, vốn điều lệ của doanh nghiệp trên 1000 tỷ đồng thì tỷ lệ này bắt buộc phải đạt mức trên 10%.
- Cam kết của cổ đông lớn nhất: Trong vòng 1 năm kể từ thời điểm kết thúc chào bán của hoạt động IPO, các cổ đông lớn nhất của doanh nghiệp phải cam kết luôn nắm giữ tối thiểu 20% vốn điều lệ của doanh nghiệp.
- Yêu cầu về tính chất của doanh nghiệp: Doanh nghiệp lần đầu tiên thực hiện IPO phải đảm bảo đang hoạt động bình thường, ổn định; không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, không bị kết án liên quan đến việc xâm phạm trật tự quản lý kinh tế.
- Lựa chọn công ty chứng khoán tư vấn: Doanh nghiệp phải có công ty chứng khoán tư vấn trong việc đăng ký phát hành chào bán cổ phiếu. Yêu cầu này không áp dụng đối với doanh nghiệp là công ty chứng khoán thực hiện IPO.
- Yêu cầu về tài khoản: Doanh nghiệp cần mở một tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán chứng khoán lần đầu tiên.
- Cam kết: Doanh nghiệp cần cam kết sẽ niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống sàn giao dịch sau khi kết thúc IPO.
Đặc biệt để biết chi tiết bạn có thể tham khảo các thông tư nghị định được chính phủ ban hành. Bao gồm:
- Nghị định 48/1998/-NĐ-CP
- Thông tư 01/1998/TT – UBCK
- Nghị định 48/1998/ – NĐ – CP
Xem thêm: IRR là gì?
Hồ sơ đăng ký IPO gồm những gì?
Khi doanh nghiệp về cơ bản có thể đáp ứng được các điều kiện trên, sẽ bắt đầu tiến hành quá trình đăng ký IPO, hồ sơ bao gồm:
- Giấy đăng ký về việc IPO
- Bản cáo bạch
- Điều lệ doanh nghiệp
- Quyết định của Đại hội đồng cổ đông trong việc phê duyệt phương án sử dụng nguồn vốn thu được sau khi IPO
- Văn bản cam kết niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống sàn giao dịch sau khi hoàn thành đợt IPO.
- Văn bản cam kết của các cổ đông lớn về việc duy trì nắm giữ tối thiểu 20% cổ phần của doanh nghiệp trong ít nhất 1 năm kể từ thời điểm kết thúc IPO.
- Hợp đồng giữa doanh nghiệp và công ty chứng khoán với vai trò tư vấn.
- Văn bản của ngân hàng về việc mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán chứng khoán lần đầu tiên
- Cam kết bảo lãnh phát hành.
Tìm hiểu doanh thu thuần là gì?
Các phương thức chào bán IPO trên thị trường hiện nay
Có rất nhiều các phương thức chào bán IPO mà doanh nghiệp có thể tự do lựa chọn. Những phương thức này đều đã được thông qua luật chứng khoán của Việt Nam nên hoàn toàn hợp pháp.
- Chào bán thông qua truyền thông: Internet, tivi, báo chí,… hoặc tại các sàn giao dịch uy tín trên thế giới như IC Markets, Forex4you, Exness, XM,…
- Bảo lãnh cam kết
- Đấu giá theo kiểu Hà Lan
- Dịch vụ với trách nhiệm cao nhất
- Mua số lượng lớn và chào bán lại
- Doanh nghiệp tự phát hành
Đây là 6 phương thức được các doanh nghiệp sử dụng phổ biến nhất trong hoạt động IPO.
Những lưu ý khi mua cổ phiếu IPO
Mặc dù tham gia IPO, các nhà đầu tư có thể dễ dàng tìm kiếm lợi nhuận. Tuy nhiên, khi mới bắt đầu vào việc mua IPO, các trader vẫn phải lưu ý một số điểm sau:
- Tìm hiểu rõ bản cáo bạch của doanh nghiệp thực hiện IPO
- Nghiên cứu ngành nghề hoạt động của công ty thực hiện IPO một cách khách quan
- Ưu tiên lựa chọn các công ty sử dụng dịch vụ tư vấn có danh tiếng, chất lượng trong ngành
- Luôn chủ động trong việc tiếp cận thông tin và kiên nhẫn chờ đợi
Kết luận
Vừa rồi là những thông tin liên quan đến chủ đề IPO là gì. Bạn có thể tham khảo để có cái nhìn rõ hơn về hoạt động IPO. Đặc biệt nếu bạn còn băn khoăn điều gì có thể gửi về ngay cho BANKTOP chúng tôi để được tư vấn. Chắc chắn trong thời gian ngắn nhất chúng tôi sẽ giải đáp giúp bạn.
Thông tin được biên tập bởi: BANKTOP
