Chúng ta đã nghe nói rất nhiều đến Cổ phiếu, còn trái phiếu là gì bạn đã biết chưa? Chắc có lẽ cụm từ “trái phiếu” không phổ biến như cổ phiếu nên trong bài viết này, chúng tôi sẽ tổng hợp các thông tin cơ bản và chi tiết nhất về trái phiếu. Vậy sau bài viết này bạn có gì?
Toc
Định nghĩa về trái phiếu.
Trái phiếu khác gì so với cổ phiếu?
Đặc điểm và phân loại trái phiếu.
Ưu điểm, nhược điểm khi đầu tư trái phiếu và cách hạn chế rủi ro khi chơi trái phiếu.
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu là một loại chứng khoán thể hiện quyền lợi hợp pháp của người nắm giữ trái phiếu đối với tổ chức phát hành. Ở đây, tổ chức phát hành trái phiếu là người vay tiền, và người mua trái phiếu là người cho vay. Trong một thời gian nhất định, tổ chức phát hành trái phiếu phải trả cho người mua một khoản lợi tức theo quy định và không bị ảnh hưởng bởi kết quả kinh doanh.
Điều đó có nghĩa là trái phiếu có thời hạn cụ thể và được quy định mức lợi tức cố định.
Tham khảo: chứng khoán là gì?
Đặc điểm của trái phiếu là gì?
Chúng ta có thể tổng hợp một số đặc điểm của trái phiếu như sau:
- Ba tổ chức có thể phát hành trái phiếu đó là Doanh nghiệp (Trái phiếu doanh nghiệp), Chính quyền (Trái phiếu chính phủ) hoặc tổ chức của chính quyền như kho bạc (Trái phiếu kho bạc).
- Người mua trái phiếu có thể là bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào đó.
- Người mua trái phiếu hay còn gọi là người cho vay được gọi là trái chủ. Nhà phát hành trái phiếu có nghĩa vụ thanh toán nợ đúng hạn và trái chủ không chịu ảnh hưởng hay phụ thuộc gì vào kết quả kinh doanh.
- Nguôn thu từ trái phiếu gọi là tiền lãi, đúng như bản chất khi cho vay tiền phải có lãi.
- Trong trường hợp xấu, công ty giải thể thì công ty có nghĩa vụ ưu tiên thanh toán cổ phần cho người mua trái phiếu, sau đó mới đến cổ đông
Tìm hiểu VN30 là gì?
1. https://banktop.vn/archive/18458/
2. https://banktop.vn/archive/13815/
3. https://banktop.vn/archive/4316/
Phân loại trái phiếu theo các yếu tố nào?
Phân loại trái phiếu dựa vào chủ thể phát hành
Dựa vào chủ thể phát hành trái phiếu được chia làm 3 loại:
- Trái phiếu của doanh nghiệp: Là các trái phiếu được doanh nghiệp nhà nước, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần phát hành nhằm tăng vốn hoạt động. Trái phiếu của doanh nghiệp có nhiều loại và đa dạng.
- Trái phiếu của Chính phủ: nhằm đáp ứng được nhu cầu chi tiêu của Chính phủ. Chính phủ phát hành trái phiếu với mục đích huy động tiền nhàn rỗi trong dân, các tổ chức kinh tế – xã hội. Chính phủ được xem là nhà phát hành có uy tín nhất trên thị trường. Vì vậy, trái phiếu Chính phủ được xem là loại chứng khoán rủi ro ít nhất.
- Trái phiếu của các tổ chức tài chính, ngân hàng: Các tổ chức này có thể được phát hành trái phiếu nhằm tăng thêm vốn hoạt động.
Phân loại trái phiếu dựa vào hình thức trái phiếu
Bao gồm:
- Trái phiếu ghi danh: Loại trái phiếu có ghi tên của người mua, và trong sổ sách của người phát hành theo đặc điểm của trái phiếu.
- Trái phiếu vô danh: Loại trái phiếu không ghi tên của người mua. Và trong sổ sách của người phát hành. Trái chủ là người được hưởng quyền lợi từ trái phiếu vô danh.
Ghi danh có nghĩa là có ghi tên của người mua lên trái phiếu. Còn vô danh thì ngược lại, không ghi tên.
Phân loại trái phiếu dựa vào lợi tức trái phiếu
- Trái phiếu có lãi suất cố định: lợi tức là cố định theo tỷ lệ %.
- Trái phiếu có lãi suất thả nổi: lợi tức được tính theo mức lãi suất biến đổi trong từng thời kỳ theo lãi suất tham chiếu
- Trái phiếu có lãi suất bằng không: mặc dù lợi tức bằng 0 nhưng người mua trái phiếu được mua với giá chiết khấu, thấp hơn giá mặt bằng chung nhưng vẫn được bán ra hoặc trả lại đúng như số tiền quy định.
Tham khảo: lạm phát là gì?
Phân loại theo mức độ đảm bảo thanh toán của người phát hành
Trái phiếu bảo đảm: Loại trái phiếu mà người phát hành sử dụng một tài sản có giá trị làm vật bảo đảm cho việc phát hành. Khi nhà phát hành mất khả năng thanh toán thì trái chủ có quyền thu và bán tài sản đó để thu hồi lại số tiền mà người phát hành còn nợ lại. Tùy theo đặc điểm của trái phiếu mà trái phiếu bảo đảm thường gồm vài loại chủ yếu sau:
- Trái phiếu có tài sản cầm cố: Loại trái phiếu đảm bảo bằng việc người phát hành cầm cố một bất động sản nhằm đảm bảo thanh toán cho trái chủ. Thường giá trị tài sản cầm cố sẽ lớn hơn tổng số mệnh giá của các trái phiếu phát hành nhằm bảo vệ quyền lợi cho trái chủ.
- Trái phiếu bảo đảm bằng chứng khoán ký quỹ: Loại trái phiếu được đảm bảo bằng việc người phát hành thường là đem ký quỹ số chứng khoán chuyển nhượng mà mình sở hữu để làm tài sản đảm bảo.
Trái phiếu không bảo đảm: Loại trái phiếu phát hành không có tài sản làm vật đảm bảo mà chỉ được bảo đảm bằng uy tín của người phát hành trái phiếu.
Phân loại dựa vào tính chất trái phiếu
- Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu: Loại trái phiếu có kèm với phiếu cho phép trái chủ được quyền mua số lượng nhất định cổ phiếu của công ty.
- Trái phiếu có thể mua lại: Loại trái phiếu cho phép nhà phát hành có quyền mua lại một hoặc toàn bộ trước khi trái phiếu đến hạn thanh toán.
- Trái phiếu có thể chuyển đổi: Loại trái phiếu của công ty cổ phần mà trái chủ có quyền chuyển sang cổ phiếu của công ty đó. Việc này được quy định cụ thể về tỷ lệ, thời gian khi mua trái phiếu.
Tìm hiểu cổ phiếu ưu đãi là gì?
So sánh trái phiếu và cổ phiếu
Trái phiếu và cổ phiếu đều có những đặc điểm giống và khác nhau. Cụ thể như sau.
Giống nhau
- Được hưởng chênh lệch khi mua vào và bán ra.
- Là một hình thức cầm cố, có thể chuyển nhượng, thừa kế hoặc mang đi thế chấp
- Về bản chất, trái phiếu hay cổ phiếu đều là hình thức huy động vốn bởi đơn vị phát hành
- Đều có khả năng sinh lời đối với nhà đầu tư
Khác nhau
Tìm hiểu lưu ký chứng khoán là gì?
Đầu tư trái phiếu là gì?
Đầu tư trái phiếu là thực hiện một giao dịch cho vay với người đầu tư trái phiếu là người cho vay và người phát hành trái phiếu (Chính phủ, doanh nghiệp, ngân hàng hay tổ chức tài chính) là người đi vay. Nhà phát hành có nghĩa vụ phải thanh toán cho trái chủ theo các cam kết nợ được xác định trong hợp đồng vay.
Những rủi ro khi đầu tư trái phiếu nhà đầu tư cần nắm
Rủi ro lãi suất
Lãi suất và giá trái phiếu có mối quan hệ nghịch đảo:
Khi lãi suất giảm, các nhà đầu tư cố gắng nắm bắt hoặc “khóa” lợi suất cao nhất trong thời gian lâu nhất có thể. Họ sẽ thu lãi từ trái phiếu trả lãi suất cao hơn so với giá thị trường bấy giờ. Sự gia tăng nhu cầu dẫn đến việc tăng giá trái phiếu.
1. https://banktop.vn/archive/48059/
2. https://banktop.vn/archive/20015/
3. https://banktop.vn/archive/38115/
Ngược lại, khi mức lãi suất hiện hành tăng lên, các nhà đầu tư đương nhiên sẽ từ bỏ những trái phiếu trả lãi suất thấp. Điều này sẽ làm cho giá trái phiếu giảm xuống.
Rủi ro tái đầu tư
Đặc tính có thể thu hồi của trái phiếu cho phép tổ chức phát hành mua lại trái phiếu trước ngày đáo hạn. Kết quả là, người sở hữu trái phiếu nhận được khoản thanh toán gốc có giá trị cao hơn so với mệnh giá. Tuy nhiên, mặt trái của một trái phiếu có thể thu hồi đó là nhà đầu tư nhận được tiền nhưng không thể tái đầu tư ở mức lãi suất tương đương. Về lâu dài, rủi ro tái đầu tư có tác động xấu đến lợi nhuận đầu tư.
Để bù đắp rủi ro này, đối với những trái phiếu không có đặc tính thu hồi, các nhà đầu tư trái phiếu sẽ nhận được mức lãi suất cao hơn.
Rủi ro lạm phát
Khi chi phí sinh hoạt và lạm phát gia tăng với tốc độ nhanh hơn so với tốc độ của lãi suất đầu tư trái phiếu? Khi đó, sức mua của các nhà đầu tư sẽ giảm và thậm chí có thể thu về mức lợi suất âm. Cụ thể, giả sử một nhà đầu tư trái phiếu có khả năng thu được mức lãi suất 2%, nếu lạm phát tăng lên đến 4% sau khi họ đầu tư, thì lợi suất của nhà đầu tư thực tế chỉ còn là -2%.
Rủi ro tín dụng
Trái phiếu chính phủ thường được coi là có mức độ rủi ro thấp nhất, vì Chính phủ có khả năng thu thuế hoặc phát hành tiền để trả nợ. Các công ty không có những quyền đó, do vậy trái phiếu công ty có mức độ rủi ro cao hơn và phải trả lãi suất cao hơn cho nhà đầu tư.
Rủi ro thanh khoản
Thanh khoản là khả năng chuyển đổi thành tiền của tài sản. Có một loại rủi ro đó là nhà đầu tư có thể không bán được trái phiếu doanh nghiệp của mình một cách nhanh chóng do thị trường của trái phiếu đó quá nhỏ với chỉ vài người mua và bán.
Lãi suất thấp trong một đợt phát hành trái phiếu có thể dẫn đến biến động giá đáng kể và có tác động xấu đến tổng lợi nhuận của trái chủ (khi bán). Cũng giống như cổ phiếu được giao dịch trong một thị trường thưa thớt, bạn có thể buộc phải bán trái phiếu với một mức giá thấp hơn nhiều so với dự kiến.
Rủi ro xếp hạng
Nếu một công ty bị xếp hạng tín dụng thấp hoặc khả năng kinh doanh và trả nợ có vấn đề, ngân hàng hay các tổ chức cho vay có thể tính lãi suất cao hơn cho các khoản vay sau này của công ty. Điều này có thể có tác động xấu đến khả năng đáp ứng các khoản nợ với các trái chủ hiện tại của công ty và gây tổn thất cho các trái chủ khi muốn bán trái phiếu.
Kết luận
Tương tự như cổ phiếu, trái phiếu củng là một công cụ kiếm tiền của nhà đầu tư. Do đó, khi mua trái phiếu, bạn cần phải nắm rõ trái phiếu là gì? Phân loại củng như đặc điểm của trái phiếu để có hướng đầu tư mang lại lợi nhuận tốt nhất.
Thông tin được biên tập bởi: BANKTOP
